Nu verwarmen op aardgas naar de achtergrond verschoven is, kiezen meer en meer projecten voor geothermie als bron voor verwarming én koeling. In onze reeks over duurzaam bouwen leggen we uit hoe geothermie appartementen aan de kust duurzamer maakt.

Geothermie is een duurzame energiebron die de natuurlijke warmte uit de aarde gebruikt voor verwarming en koeling. Een combinatie van ondergrondse warmtewisselaars en een warmtepomp zorgt voor een comfortabel binnenklimaat, terwijl het energieverbruik en de CO₂-uitstoot aanzienlijk dalen. Dat is niet alleen milieuvriendelijk, maar doet tegelijk de energiekosten dalen.

Collectief en individueel

In appartementsgebouwen kan je geothermie op verschillende manieren toepassen. Een eerste mogelijkheid laat de collectieve grondboringen samenkomen in een gemeenschappelijke broninstallatie, waarna elk appartement via een individuele warmtepomp voorziet in verwarming en warm water. De tweede mogelijkheid is eveneens gebaseerd op collectieve grondboringen, maar werkt met een collectieve warmtepomp. Vanuit die warmtepomp vertrekken vervolgens leidingen naar elk appartement. Het appartement verwarmt op vloerverwarming, terwijl een warmtepompbooster voor sanitair warm water zorgt.

Energiebesparing

“Wij passen sinds anderhalf jaar beide systemen toe”, zegt Karien Delrue, Algemeen Projectcoördinator bij POC Real Estate. “Zo combineert Residentie Trouville in De Haan een collectieve warmtepomp met de individuele opwarming van sanitair water.” Volgens Karien Delrue was het vooral de energiebesparing die de kopers van Trouville overtuigde. “Op het moment dat we geothermie als mogelijkheid aanboden, hadden al twintig kopers ingetekend”, vertelt Karien Delrue. “Toen we de vraag stelden, was er weinig twijfel. De meerkost voor het installeren van geothermie woog niet op tegen de lagere energiekost op de lange termijn. We merken dat mensen bereid zijn om voor de installatie van geothermie iets meer te betalen.”

Terugverdieneffect

De aanvankelijke meerprijs situeert zich volgens Karien Delrue vooral in de voorbereidende fase. “Het zijn vooral de boringen die een verschil maken. Maar ook daar geldt dat het netwerk blijvend is en je nadien geen kosten hoeft te betalen aan een netwerkbeheerder.” Hoe snel je als koper van een appartement de investering in geothermie terugverdient, is afhankelijk van het gebruik. “Dat kan inderdaad variëren, aangezien veel van onze kopers tweedeverblijvers zijn. Hoe vaker je in het appartement verblijft, hoe sneller de investering zich terugverdient. Kopers denken op de lange termijn en weten dat ze economisch en ecologisch een goede keuze maken.”

Passieve koeling

Naast de energiebesparing stipt Karien Delrue nog een tweede factor aan die de interesse in geothermie aanwakkert. “In de zomermaanden is een kustappartement met geothermische passieve koeling zeer interessant”, zegt ze. Passieve koeling is een methode om een gebouw koel te houden zonder het gebruik van mechanische systemen zoals airconditioning of ventilatoren. Bij geothermische passieve koeling benut je het systeem van de vloerverwarming om de relatief stabiele temperaturen van de grond een gebouw te laten koelen. “De passieve koeling via geothermie maakt een enorm verschil”, zegt Karien Delrue. “Als het buiten 28°C is, dan is het zeer aangenaam als de vloer met 3°C kan afkoelen.”

Kan het overal?

Als oplossing, die milieuwinst combineert met economische voordelen en extra comfort, kan geothermie op de nodige interesse rekenen, maar is het ook overal toepasbaar? Volgens Karien Delrue is het een vraag waarop al vroeg in een project een antwoord komt. “Van bij de start van de projectontwikkeling verkennen we de mogelijkheden op het terrein. Waar ligt het terrein? Hoeveel appartementen zullen er komen? Volstaat de grond om voor elk appartement geothermie toe te passen, voor zowel verwarming als warm water? Op die vragen moet je een antwoord hebben voor het indienen van de bouwaanvraag. Als het mogelijk is conform de EPB-wetgeving, dan zijn wij overtuigd dat geothermie in veel projecten een grote meerwaarde kan betekenen.”